گلخانه هیدروپونیک توت فرنگی: از کاشت تا برداشت
سرفصل مطالب
یکی از گیاهان اصلی که در گلخانه هیدروپونیک رشد می کند، توت فرنگی است. این گیاه یکی از مهمترین محصولات میوه ای در جهان است. در سال های اخیر، گلخانه هیدروپونیک توت فرنگی رواج زیادی یافته است. در واقع دلایل زیادی برای این امر وجود دارد: کاهش بیماری های ریشه ناشی از خاک، افزایش عملکرد در تولید، بهبود شرایط کاری (کاشت، نگهداری، برداشت آسانتر)، کیفیت بالای میوه، استفاده بهتر از فضاهای نامناسب برای کشاورزی، بهینه سازی مصرف آب و کود، تمدید فصل رشد و …
امروزه برای پاسخگویی به تقاضای مصرف کنندگان، در خارج از فصل تابستان توت فرنگی در تمام طول سال در گلخانه کشت می شود. در این مطلب سعی گردیده توضیحاتی در مورد کشت هیدروپونیک توت فرنگی ارائه گردد.
نحوه رشد توت فرنگی
توت فرنگی گیاهی با ساقه بسیار کم از خانواده Rosaceae می باشد. برگ های آن دندانه دار با گل های سفید متشکل از پنج گلبرگ است که توت فرنگی تولید می کند. گیاه توت فرنگی به طور طبیعی توسط رونده ها (یا استولون ها) تولید مثل می کند. رونده ها ساقه های هوایی هستند که از گیاه “مادر” رشد می کنند و در گره ها ریشه می گیرند و گیاهان جدید می دهند. اگر شرایط رشد بهینه باشد، بسته به قدرت و کیفیت واریته، یک گیاه می‌تواند بین 30 تا 50 رونده تولید کند.
شرایط رشد
شرایط آب و هوایی در گلخانه هیدروپونیک توت فرنگی به انواع و ارقام توت فرنگی بستگی دارد. در این بخش اطلاعات کلی استخراج شده از مقالات علمی مختلف را مشاهده خواهید کرد.
دما
برای پرورش توت فرنگی در گلخانه داشتن یک سیستم گرمایش کارآمد مهم است. در واقع، بوته های توت فرنگی می توانند در تمام طول سال میوه دهند. گلخانه را می توان در شرایط مطلوب حتی در فصل زمستان نیز بهره برداری کرد.
برای اطمینان از تعادل مناسب بین فاز رویشی و تولید میوه، لازم است بتوانید دمای بین 10 درجه سانتیگراد (50 درجه فارنهایت) تا 22 درجه سانتیگراد (72 درجه فارنهایت) را در محیط رشد مدیریت کنید. در واقع، دمای بیش از حد (بیش از 25 درجه سانتیگراد یا 77 درجه فارنهایت)، به خصوص در شب، تأثیر عمده ای بر رویش گلها و رسیدن میوه خواهد داشت.
در گلخانه یکی از اصول مهم افزایش تدریجی دما هنگام رفع خفتگی است. به طور کلی، درجه حرارت از 8 درجه سانتیگراد (46 درجه فارنهایت) و 16 درجه سانتیگراد (61 درجه فارنهایت) در مدت حدود چهار هفته افزایش می یابد تا حداقل توده برگ قبل از تحریک گلدهی ایجاد شود.
در زمان گلدهی، دما باید بین 16 درجه سانتیگراد (61 درجه فارنهایت) تا 20 درجه سانتیگراد (68 درجه فارنهایت) حفظ شود تا از سالم ماندن گرده و حفظ سطح رطوبت مطلوب برای گرده افشانی اطمینان حاصل شود.
پس از ظاهر شدن میوه ها، دما باید حدود 15 درجه سانتیگراد (59 درجه فارنهایت) کاهش یابد تا از بلوغ آهسته و یکنواخت میوه ها اطمینان حاصل شود.
رطوبت
مدیریت رطوبت نسبی (RH) نقش عمده ای در تولید توت فرنگی در گلخانه ایفا می کند. برای جلوگیری از نکروز حاشیه ای (قهوه ای شدن لبه ها) رطوبت نسبی باید در مراحل خاصی از کشت مانند مرحله رویشی به ویژه در شب بالا باشد (90%).
با این حال، RH در طول روز باید در حدود 70-75٪ حفظ شود تا از بروز بیماری های قارچی مانند بوتریتیس یا حشرات جلوگیری شود و به گیاه اجازه رشد داده شود (تعرق گیاه در طول فتوسنتز). تهویه گلخانه غیرفعال و فعال و همچنین مه پاش شرایط مطلوب را در گلخانه تضمین می کند.
نور
نور برای کشت توت فرنگی به ویژه برای مرحله رویش و شروع گلدهی (القای گل) ضروری است. در واقع، تغییر دوره نوری سیگنالی برای گیاه برای شروع تولید گل خواهد بود. بیشتر پرورش دهندگان توت فرنگی در مورد شدت نور متوسط 200 میکرومول در مترمربع بر ثانیه (به جای f 160-180 میکرومول در متر 2/s-1) صحبت می کنند. این سطوح نور به محصولاتی مانند گوجه فرنگی و فلفل نزدیک تر است.
برای دستیابی به شدت نور مورد نظر، بخشی از تولیدکنندگان “نسل جدید” نیز از LED (طیف مخصوص) استفاده می کنند تا بتوانند نور مکمل را در طول فاز رویشی و القای گل داشته باشند.
مزایای رشد توت فرنگی در گلخانه هیدروپونیک
در زیر خلاصه ای از مزایای تولید توت فرنگی در گلخانه در مقایسه با کشت سنتی آورده شده است:
- امکان تولید بدون آفت کش به لطف حفاظت توری و کنترل تلفیقی بیولوژیکی در گلخانه (بازدهی بهتر)
- عملکرد برتر (تراکم محصول تا 15 کیلوگرم در متر مربع) و کیفیت (کنترل حشرات و بیماری + مدیریت دقیق آب و هوا)
- بهینه سازی کار و کاهش نیاز به نیروی کار (در زمان هرس و برداشت) با ناودان های کشت در ارتفاع
- کاهش و بازیافت نهاده ها و محدودیت اثرات زیست محیطی
- کاهش مصرف آب
- افزایش فصول تولید (در تمام سال)
- تولید محلی نزدیک به مصرف کنندگان (بدون نیاز به واردات از خارج در طول زمستان)
انواع گونه های توت فرنگی برای کشت گلخانه ای
به طور کلی انواع مختلفی از گونه های توت فرنگی وجود دارد که هر کدام برای نوعی از شرایط مناسبند. انتخاب مناسب گونه مورد کشت تاثیر زیادی در بازدهی کار شما دارد. برای انتخاب باید به سه شاخص مهم توجه نمایید: خود گرده افشانی، بی تفاوت به فصل بودن و قابلیت حمل و جابجایی.
خود گرده افشانی
خود گرده افشانی به معنای پرورش میوه بدون حشرات است، زیرا قرار دادن کندوی زنبور عسل با زنبورها در گلخانه زمستانی نسبتاً دشوار و بسیار گران است. همچنین منطقی نیست که هزاران ذخایر را خودتان گرده افشانی کنید. پس بهتر است از گونه هایی استفاده کنید که به این کار نیاز نداشته باشند
روز خنثی بودن
گیاهان روز خنثی گیاهانی هستند که برای انتقال از مرحله رویشی به زایشی به طول روز یا طول دوره روشنایی حساسیتی ندارند. گونه های توت فرنگی روز خنثی به طور مداوم میوه داده و هر 5 تا 6 هفته جوانه های میوه در آنها ظاهر می گردد.
گونه های قابل حمل
این گونه ها خوابیده، قابل حمل می باشند.
بر این اساس گونه های زیر (واریته های توت فرنگی) در دسترس می باشند:
تریستار (Tristar)
تریستار روز خنثی بوده و بدون توجه به طول روز میوه می دهد. اگر توت فرنگی “تریستار” را در سینی های گلخانه در اوایل بهار بکارید، می توانند در طول تابستان و تحت دمای کنترل شده گلخانه میوه دهند. “Tristar” میوه های فوق العاده شیرین و خوش طعمی را تولید می کن
سلوا (Selva)
سلوا یکی دیگر از انواع توت فرنگی روز خنثی است که به خوبی در گلخانه رشد می کند و میوه های بیش از اندازه بزرگ تولید می کند. گیاه “سلوا” برای اطمینان از تولید میوه به گرده افشانی دستی نیاز دارد. از طرف دیگر، می توانید لانه ای از گرده افشان های طبیعی مانند زنبورها را به گلخانه خود وارد کنید.
آبیون (Albion)
“آبیون” یک واریته روز خنثی است و توت فرنگی با قند بالا تولید می کند. این گونه در برابر چندین بیماری قارچی در گلخانه هایی که رطوبت آن زیاد است از جمله پژمردگی ورتیسیلیومی که باعث ریزش برگ ها و میوه می شود و همچنین چندین نوع پوسیدگی طوقه که می تواند گیاهان را از بین ببرد، مقاوم است.
جواهر (Jewel)
“جواهر” نوعی توت فرنگی غیرمعمول است که میوه ای با طعمی قوی و شیرین دارد. می توان آن را با موفقیت در گلخانه رشد داد.
زمان برداشت توت فرنگی گلخانه ای
زمان برداشت توت فرنگی گلخانه ای به نوع آن بستگی دارد، از جمله:
ارقام روز کوتاه: در این نوع، آغاز جوانه گل در طول روز کمتر از ۱۴ ساعت صورت می گیرد.
ارقام روز خنثی: این نوع توت فرنگی وقتی دمای هوا بیش از ۱۵ درجه سانتی گراد باشد جوانه می دهد. طول روز بحرانی برای القای گل 8 تا 12 ساعت است، که بسته به رقم متفاوت است.
ارقام روز بلند: این نوع توت فرنگی، گل در طول روز بیشتر از ۱۲ ساعت تشکیل می شود.
علائم رسیدن توت فرنگی:
- رنگ قرمز کامل و یکنواخت
- نرمی جزئی هنگام فشار ملایم
- عطر قوی توت فرنگی
- جدا شدن آسان میوه از ساقه
میزان برداشت توت فرنگی در گلخانه هیدروپونیک
میزان برداشت توت فرنگی عمدتاً به تکنیک های تولید و شرایط محیطی گلخانه ای، نوع گونه و میزان آماده سازی نشا بستگی دارد. اما به طور متوسط از 1 متر مربع کاشت توت فرنگی می توانید تا 60 کیلوگرم محصول را در یک سال به دست آورید.
نتیجه گیری
تولید توت فرنگی ساده نیست، این یک محصول سخت است که نیاز به پشتیبانی فنی خاص دارد. با این حال، چشم اندازهای قابل توجهی برای این محصول وجود دارد. تقاضا برای توت فرنگی در سراسر جهان در تمام فصول سال در حال افزایش است. علاوه بر این، مصرف کنندگان به طور فزاینده ای به شفافیت و قابلیت ردیابی بودن نحوه تولید محصولات ارگانیک بدون آفت کش حساس هستند.
به همین دلایل، تولید توت فرنگی در گلخانه هیدروپونیک با فناوری های روز یک راه حل واقعی است و آینده روشنی پیش رو خواهد داشت.
